Các cách đọc báo cáo tài chính hiệu quả và nhanh chóng
Nội dung bài viết
Báo cáo tài chính là tổng hợp tất cả thông tin liên quan đến hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp. Dựa trên số liệu từ các loại báo cáo, ban lãnh đạo sẽ có sự nhìn nhận, đánh giá khách quan về quá trình kinh doanh trong năm. Từ đó xác định được doanh nghiệp đang làm ăn lãi hay lỗ.
Để hiểu báo cáo tài chính, không đòi hỏi bạn phải có kiến thức chuyên môn quá phức tạp. Thay vào đó hãy tham khảo các cách đọc báo cáo tài chính đơn giản, dễ hiểu do chúng tôi đúc kết sau đây.
Báo cáo tài chính là gì?
Báo cáo tài chính (BCTC) là những thông tin phản ánh tình hình tài chính chi tiết nhất của một doanh nghiệp. Thời điểm lập báo cáo tài chính thường là cuối quý hoặc cuối năm.
Thông qua báo cáo tài chính, bạn có thể nắm rõ các hoạt động liên quan đến tài sản, nợ, vốn chủ sở hữu, doanh thu, lợi nhuận, dòng tiền… Từ đó đưa ra đánh giá về tốc độ tăng trưởng, kết quả lãi lỗ của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định.
Theo quy định, tất cả các doanh nghiệp đều cần lập và trình bày báo cáo tài chính hằng năm. Một bộ báo cáo tài chính đầy đủ nhất gồm có:
- Báo cáo của Ban giám đốc
- Báo cáo của công ty kiểm toán độc lập
- Bảng cân đối kế toán
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
- Thuyết minh báo cáo tài chính
Hướng dẫn cách đọc báo cáo tài chính
Cách đọc Bảng cân đối kế toán
Bảng cân đối kế toán là bảng số liệu quan trọng, giúp bạn hiểu rõ tình hình tài chính của doanh nghiệp. Thông thường, bảng cân đối kế toán sẽ gồm 2 yếu tố chính là Tài sản và Nguồn vốn (Nợ phải trả, Vốn chủ sở hữu). Theo đó ta có công thức:
Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu
Tài sản
Tài sản được chia thành hai loại là Tài sản ngắn hạn và Tài sản dài hạn. Đây là những tài sản thuộc về doanh nghiệp. Trong đó:
- Tài sản ngắn hạn (có thời gian sử dụng dưới 1 năm): Gồm có
- Tiền và tiền gửi ngân hàng: Các tài sản này có khả năng thanh khoản cao và ít khi chịu tác động bởi kế toán.
- Các khoản phải thu: Đây là khoản mục quan trọng kế toán sẽ theo dõi sát sao, nó chính là các khoản tiền khách hàng đang nợ doanh nghiệp.
- Hàng tồn kho: Có thể là hàng hóa, nguyên vật liệu, bán thành phẩm,…
- Tài sản dài hạn (có thời gian sử dụng trên 1 năm): được chia thành hai loại là
- Tài sản hữu hình: thiết bị, nhà xưởng, máy móc…
- Tài sản vô hình: bản quyền, bằng cấp sáng chế…
Nợ phải trả
Nợ phải trả tức là những khoản nợ mà doanh nghiệp có nghĩa vụ phải thực hiện đối với chủ nợ, nhà nước, nhà cung cấp, người lao động… Nợ phải trả có 2 loại là Nợ ngắn hạn và Nợ dài hạn.
Trong đó, nợ ngắn hạn là các khoản nợ bắt buộc thanh toán trong thời hạn dưới 1 năm. Nợ dài hạn là các khoản nợ cần thanh toán trong thời hạn trên 1 năm. Nợ phải trả gồm các khoản mục chính, là:
- Nợ phải trả người bán
- Thuế và các khoản phải nộp nhà nước
- Khoản phải trả người lao động
- Vay và nợ ngắn hạn/dài hạn
Vốn chủ sở hữu
Vốn chủ sở hữu là tổng giá trị tài sản ròng của doanh nghiệp. Đối với Vốn chủ sở hữu, bạn cần quan tâm các khoản mục chính, đó là:
- Vốn góp chủ sở hữu
- Lợi nhuận chưa phân phối
- Các loại quỹ (nếu có)
Cách bước đọc và hiểu bảng cân đối kế toán
- Bước 1: Liệt kê toàn bộ các khoản mục lớn trong Tài sản – Nguồn vốn.
- Bước 2: Tính toán tỷ trọng các khoản mục này. Sau đó so sánh và nhận diện sự thay đổi của các khoản mục trong thời điểm lập báo cáo tài chính.
- Bước 3: Ghi lại các khoản mục chiếm tỷ trọng lớn hoặc có sự biến động thất thường trong thời điểm báo cáo.
Cách đọc Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh cũng là một báo cáo cần thiết trong bộ báo cáo tài chính. Dựa trên số liệu ở Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, bạn sẽ dự đoán được tình hình kinh doanh của doanh nghiệp trong mỗi kỳ, nắm rõ nguồn doanh thu chính đến từ đâu, nguyên do nào ảnh hưởng đến giá vốn hàng bán,…
Bên cạnh đó, bạn có thể so sánh Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty với đối thủ cạnh tranh cùng ngành để xem xét liệu doanh nghiệp đã hoạt động tốt chưa, chưa tốt ở mảng nào và cần phát huy những mảng nào.
Cách đọc Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh như sau:
- Bước 1: Nhóm các khoản mục doanh thu, chi phí lại để dễ theo dõi biến động.
- Bước 2: Tính toán tỷ trọng của Tổng doanh thu và Tổng chi phí.
- Bước 3: Sau đó đưa ra đánh giá so với cùng kỳ.
Cách đọc Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giúp bạn theo dõi chi tiết dòng tiền ra vào của doanh nghiệp trong một thời điểm (tháng, quý, năm). Báo cáo lưu chuyển tiền tệ thường có 3 dòng tiền chính là:
- Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh: Đây là nguồn tiền từ kinh doanh, không phải từ vốn đầu tư hoặc vay nợ. Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh chủ yếu cập nhật các khoản thanh toán cho nhà cung cấp, khách hàng, trả lương cho người lao động, trả lãi vay, nộp các khoản thuế…
- Dòng tiền từ hoạt động đầu tư: Đây là dòng tiền ra vào thể hiện các hoạt động đầu tư, mua sắm, thanh lý… tài sản cố định và tài sản dài hạn.
- Dòng tiền từ hoạt động tài chính: Bao gồm dòng tiền nhận vốn góp mới, tiền ra vào khi phát hành cổ phiếu, trả cổ tức cho cổ đông, chi trả nợ gốc vay,…
Trong số ba dòng tiền thì Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh là quan trọng nhất. Có không ít người xem nhẹ việc theo dõi Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thế nhưng chính nó mới là báo cáo phản ánh rõ nhất bản chất lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của công ty có đang bền vững hay không.
Giả sử doanh nghiệp D bán chịu sản phẩm cho khách hàng. Lúc này kế toán sẽ hạch toán vào “TK Phải thu khách hàng”, và không được cập nhật vào phần lợi nhuận của Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Vì thế, cách tốt nhất để cấp quản lý nắm rõ dòng tiền thực sự lưu chuyển như thế nào đó là theo dõi Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
Cách đọc Thuyết minh báo cáo tài chính
Thuyết minh báo cáo tài chính là một tài liệu tổng hợp các dữ liệu đã trình bày ở Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và các thông tin khác theo chuẩn mực kế toán.
Thuyết minh báo cáo tài chính gồm có các nội dung:
- Đặc điểm hoạt động của công ty
- Kỳ kế toán và đơn vị tiền tệ sử dụng
- Chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán
- Các chính sách kế toán áp dụng
- Thông tin bổ sung trên Bảng cân đối kế toán
- Thông tin bổ sung trên Báo cáo KQKD
- Thông tin bổ sung trên Lưu chuyển tiền tệ.
- Cách đọc Thuyết minh báo cáo tài chính
Cách đọc Thuyết minh báo cáo tài chính như sau:
- Bước 1: Tìm hiểu về doanh nghiệp gồm Ngành nghề hoạt động, thời gian hoạt động, các chính sách kế toán, chuẩn mực kế toán đang áp dụng.
- Bước 2: Tìm hiểu về các khoản mục trên BCTC, ghi lại những khoản mục cần lưu ý để tìm hiểu lý do.
Khi đọc Thuyết minh báo cáo tài chính, bạn có thể kết hợp đọc cùng lúc với Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Bài viết trên đây là những thông tin chi tiết giúp bạn nắm được cách đọc báo cáo tài chính vừa nhanh vừa đơn giản. Mong rằng các hướng dẫn trên của chúng tôi sẽ có ích với bạn nhé.
Xem thêm>>Vốn lưu động là gì? Cách tính và ý nghĩa đối với doanh nghiệp
Twitter
Facebook
Linkedin